Waar
is de kerk?
Toespraak van Robert Scholma in de kerkdienst op MichaZondag
Vandaag en morgen wordt over de hele wereld een bijzondere
actie gevoerd in de strijd tegen armoede. En dan bedoel ik niet de MichaZondag.
In vervolg op het succes van Live8 en de White Band
Days organiseert de wereldwijde campagne tegen armoede de ’Stand Up Against
Poverty’ een recordpoging. Binnen 24
uur zullen wereldwijd zoveel mogelijk mensen opstaan tegen armoede.
Met deze recordpoging wil de campagne de aandacht vestigen op de extreme
armoede in de wereld en de belofte van 189 regeringsleiders om een einde te
maken aan armoede. De campagne roept de regeringsleiders op die belofte waar te
maken.
In september 2000 werden door de Verenigde Naties namelijk
Millenniumdoelen geformuleerd. Acht doelstellingen die de visioenen van Jesaja
en Micha over vrede en gerechtigheid wat dichterbij moeten brengen.
Vorig jaar is Bono, the leadzanger van U2, ook bekend van
Live8, door Time - samen met Bill en Melinda Gates - uitgeroepen tot Man of the
Year. Al jaren zet Bono zich als een hedendaagse profeet Micha in om de rijke
westerse wereld voor te houden wat God van haar wil.
Afgelopen week was Al Gore in Nederland voor de promotie van
zijn film en boek An inconvenient truth, een ongemakkelijke waarheid.
Afgelopen vrijdag, tenslotte, werd de Nobelprijs voor de
Vrede in Oslo toegekend aan de Bangladeshi Muhammed Yunus en de door hem
opgerichte Grameen Bank. Het Nobelcomité meent dat zij deze prijs verdienen
omdat zij de allerarmsten een weg uit de armoede bieden. De Grameen Bank
verstrekt microkredieten aan de allerarmsten. De Bank van Yunus is de grootste
van Bangladesh met ongeveer 2 miljoen klanten, waarvan 90% vrouwen, verspreid
over 35.000 dorpen. Partner-instellingen zijn actief in 35 landen, en zeker
niet alleen in de Derde wereld. Een unieke en zeer terechte keuze van het
Nobelcomité.
Maar dat brengt ons bij de vraag: Waar is de kerk? Waar zijn
de christelijke organisaties? Waarom wordt de christelijke kerk niet ieder jaar
genomineerd voor de Nobelprijs voor de vrede? Waarom vallen kapitalisme,
uitbuiting, oneerlijke handel, milieuverontreiniging en klimaatverandering heel
sterk samen met die landen waar de christelijke kerk haar wortels heeft en waar
soms de grote meerderheid zich christen noemt? Wat doen wij?
Jezus Zaligsprekingen hielden niet op bij Matteüs 5 vers 12
(tot zover hebben we gelezen vanmorgen: Matteüs 5:1-12). Onmiddellijk daarop
volgen de verzen 13-16: U kent ze denk ik wel uit uw hoofd:
“Jullie zijn het zout van de aarde. (…) Jullie zijn het
licht in de wereld. (….) Zo moet jullie licht schijnen voor de mensen, opdat ze
jullie goede daden zien en eer bewijzen aan jullie Vader in de hemel.”
Jacobus formuleert het als volgt: “Voor God, de Vader, is
alleen dit reine, zuivere godsdienst: weduwen en wezen bijstaan in hun nood, en
je in acht nemen voor de wereld en onberispelijk blijven” (Jakobus 1 vers 27).
Maar is dat waar kerken en christenen zich druk om maken?
Voor dat doel werken bijvoorbeeld Tear, en tientallen andere
organisaties in Nederland en duizenden wereldwijd vandaag. Voor de wees en de
weduwe, maar al te reëel in een continent dat door HIV/Aids verwoest dreigt te
worden. Een wereld waarin jaarlijks 11 miljoen kinderen sterven aan ziektes die
gemakkelijk voorkomen of bestreden kunnen worden. Een wereld waarin elke minuut
onnodig een vrouw sterft ten gevolge van zwangerschap of bevalling. Een wereld
waarin elke dag 6000 mensen sterven aan aids, vooral meisjes, vrouwen zonder
scholing of opleiding. Een wereld waarin 1 miljard mensen niet beschikken over
schoon drinkwater. Waarin dagelijks 800 miljoen mensen met honger gaan slapen.
Een wereld waarin 114 miljoen kinderen geen toegang tot onderwijs hebben.
Vandaag is het in verschillende landen, en in hopelijk heel
veel kerken MichaZondag. Een onderdeel van de Micha campagne. Een initiatief,
genomen door Tear, geďnspireerd door de zogeheten Micah Challenge. De MichaZondag
is een poging tot een antwoord op de vraag: waar
is de kerk in de strijd voor vrede en gerechtigheid, tegen armoede en
onrecht, voor eerlijke kansen en eerlijke verdeling van de schepping?
Het gaat hier niet om de daad bij het woord te voegen. Zo
zitten geloof en Bijbel niet in elkaar. Het gaat ook niet om een nieuw moeten,
waarvoor het ND gisteren meende te moeten waarschuwen. Het gaat hierin wat mij
betreft heel wezenlijk om het zijn.
Het zijn van de kerk. Het zijn van u en van mij als christen. Waar maken wij
ons druk om? Hoe zijn wij wat we zijn?
Deze Micha zondag staat slechts stil bij het wezen van ons zijn.
Goed doen en recht doen, als sobere, compacte samenvatting van de wet en de
profeten, en van het door het Evangelie geďnspireerde christen-zijn.
Robert Scholma is lid van de Fonteinkerk in
Haarlem en voorzitter van het bestuur van Tear