Kijk de preek terug op YouTube:

Luister de preek als podcast:

[Onder de preek vind je gesprekvragen en werkvormen]

1

Een paar weken geleden was ik op een inspiratiedag in Bunschoten- Spakenburg. In de Immanuelkerk. Ik had me aangemeld voor die dag omdat het thema me sterk aansprak: “Generatie Z en Christus”. 

Generatie Z gaat over de jongeren van vandaag, die geboren zijn tussen 1997-2012. 

Wie van jullie horen bij die Generatie Z?

En wie bij Generatie Alpha? (vanaf 2013)

En wie bij de Millennials? (1981-1996)

En wie bij Generatie X? (1965-1980)

En wie bij de Babyboomers? (1946-1964)

En wie bij de Stille Generatie? (1925-1945)

Terug naar Generatie Z. Daar ging die dag dus over. Dat sprak me aan, de jeugd en de jongeren in de kerk. Maar ik was ook geraakt doordat zo heel direct de naam van Christus in het thema voor die dag werd genoemd: Generatie Z en Christus. Dus niet bijvoorbeeld: Generatie Z en de kerk. Of: Hoe houden we Generatie Z vast? 

Nee, Christus! Want om Hem gaat het in het christelijk geloof. En hoe kan dat er in het leven van een Generatie Z-er uitzien? Want elke generatie heeft eigen kenmerken. Het is te veel om dat nu allemaal uit te werken. Maar van Generatie Z kun je in elk geval deze twee dingen zeggen. Ze zijn de eerste generatie die volledig in een digitale wereld is opgegroeid. De eerste generatie dus die voortdurend wordt beïnvloed door social media en al het ander wat internet te bieden heeft. Eindeloos veel ideeën en meningen en waarheden worden dag in dag uit over hen uitgestort. En zie daar je weg maar eens in te vinden. 

Daarnaast is dit aan de hand: Generatie Z toont een groeiende interesse in het geloof. Ze zoeken naar zingeving en authenticiteit in een onzekere wereld. Er wordt zelfs wel gesproken over een ‘Stille opwekking’. Deze jonge generatie heeft daarbij enerzijds behoefte aan die authenticiteit maar anderzijds ook aan duidelijkheid en kaders.

Op die bezinningsdag in Bunschoten kwam dat ook sterk naar voren. Er was een aantal Generatie Z-ers uitgenodigd om hun verhaal te doen. Vier jonge mannen (er waren helaas geen vrouwen). Ze zaten daar voor de groep op een tafel en werden geïnterviewd. En dit was wat ze in de kern zeiden: kerk, geef ons als het om geloven gaat meer richting, meer duidelijkheid, meer kaders.

Dat viel voor de aanwezige predikanten, grotendeels Generatie X, enkele Millennials en een paar Babyboomers nog niet mee. Want gemiddeld genomen zijn die generaties opgegroeid in tijden van duidelijkheid, richting en heldere kaders. En zij hebben daar nu juist van proberen vrij te komen, op zoek naar ruimte.

Ruimte en richting. Die twee zijn nog niet zo heel gemakkelijk met elkaar te verbinden. En pas later die dag realiseerde ik me dat we in dat gesprek over die kaders en die richting toch weer wat waren afgedreven van waar het die dag over zou gaan. Over Christus. Generatie Z en Christus. Welke verlangens en behoeften en struggles leven er speciaal onder Generatie Z die richting Christus wijzen? 

En ik trek het nu meteen ook maar wat breder, want het gaat niet over maar één generatie: we zijn vandaag de dag allemaal mensen die leven in een onzekere wereld waar heel veel verschillende geluiden op ons afkomen. We ervaren chaos en bij tijden zelfs duisternis, we ervaren onrust en verwarring.

Ik geloof dat Advent de tijd van het jaar is waarin we worden uitgenodigd om ons opnieuw af te vragen: wie is Christus vandaag voor ons? Hoe kan Jezus opnieuw in ons leven komen? 

2

Deze aanloop had ik even nodig om samen goed voorgesorteerd te staan voor onze zoektocht op de vier Adventszondagen die we samen gaan meemaken. Wie is Jezus voor ons? 

En ik heb een profetische tekst uitgekozen om ons de weg te wijzen. Super bekend voor de meesten van ons. Maar ik vertrouw erop dat deze profetische tekst ook echt weer een bron van inspiratie kan zijn. Jesaja 9 vers 5. En ik wil jullie allemaal uitnodigen om die tekst uit je hoofd te leren en in je hart te dragen in deze Adventsperiode.

Zullen we de woorden gewoon eens hardop samen zeggen? Doe maar mee:

“Een kind is ons geboren,

een zoon is ons gegeven;

de heerschappij rust op zijn schouders.

Deze namen zal hij dragen: 

Wonderbare raadsman, Sterke God, 

Eeuwige vader, Vredevorst.”

Het zijn profetische woorden, van de profeet Jesaja. Ze komen dus uit een ver verleden maar hebben ook vandaag niets van hun kracht verloren. Profetie is het. En profetie gaat verder dan voorspelling. 

Een profeet kun je omschrijven als “iemand die visioenen van God heeft gezien en een stem van de Troon heeft gehoord”. Dat vind ik zelf een heel mooie definitie van wat een profeet is: “iemand die visioenen van God heeft gezien en een stem van de Troon heeft gehoord”.

Ik heb die definitie gevonden bij een pastor en auteur uit de vorige eeuw (Aiden Wilson Tozer, 1897-1963). Hij dacht na over de vraag hoe vernieuwing van de kerk eruit kan zien. En hij zei zoiets als: we hebben voor die vernieuwing van de kerk geen priesters nodig die keurig de rituelen uitvoeren die horen bij kerk zijn en verder geen vragen stellen; we hebben ook geen managers nodig die de kerk gaan runnen en er een succes van maken; we hebben ook geen herders nodig die iedereen een beetje bij elkaar proberen te houden en zeggen dat je mag zijn wie je bent. Nee, we hebben profeten nodig, vrouwen en mannen “die visioenen van God hebben gezien en een stem van de Troon hebben gehoord”.

Nou, ik voel mezelf als ik eerlijk ben meer een herder dan een profeet. Maar laat ik vandaag toch ook iets profetisch zeggen. Als we verder willen als kerk, als we weer willen ontdekken wat Jezus volgen vandaag betekent, dan moeten we die vier namen van Jezus spellen en ontdekken wat er gebeurt in onze levens als Hij echt voor ons mag zijn zoals zijn namen luiden: Wonderbare Raadsman, Sterke God, Eeuwige Vader, Vredevorst.

Als ik dit profetische woord van Jesaja goed beluister, dan ontdek ik waarvoor Jezus naar de aarde is gekomen. Waarvoor is Jezus gekomen? Misschien heb je al een antwoord in gedachten. Maar in deze weken van Advent geven we dit antwoord:Jezus is gekomen om onze Wonderbare Raadsman te zijn, onze Sterke God, onze Eeuwige Vader en onze Vredevorst.

3

Ik ga straks vooral iets zeggen over die eerste naam: Wonderbare Raadsman. 

Maar eerst moeten we ook even kijken naar de wereld van Jesaja zelf. Want Jesaja 9 vers 1 tot 6 klinkt in de oren van het volk Israël dat leeft onder zware druk: politieke dreiging, militaire overheersing, angst voor een toekomst die donker lijkt. Jesaja zegt het zo: “Het volk dat in duisternis wandelt…”

En als je dan verder leest, merk je hoe concreet die duisternis was. Hij spreekt over:

  • het juk dat op hen drukt: het gevoel dat je onder een last gebukt gaat die je maar niet van je af kunt schudden;
  • de stok op hun schouder: dat is een beeld van onderdrukking, angst, machteloosheid;
  • de staf van de drijver: het gevoel dat je opgejaagd wordt, onveilig bent, nooit op adem kunt komen;
  • laarzen die dreunend stampen en mantels die doordrenkt zijn van bloed: dat zijn rauwe oorlogsbeelden.

Je hoeft vandaag de dag de krant maar open te slaan en je voelt hoe dat rijmt met onze tijd. De oorlogen in de wereld. De voortdurende beelden van mensen en families op de vlucht. De dreunende laarzen van geweld, de kleren van slachtoffers doordrenkt van bloed.

Maar ook dichter bij huis. Het gaat ook over de duisternis van onveiligheid, van polarisatie, van mentale druk, van jongeren die overweldigd worden door prikkels en chaos en eindeloze  verwachtingen. Het juk van prestatiedruk. De staf van voortdurend online moeten zijn. De donkerheid van depressie.

Zo voelt de wereld, zegt Jesaja. 

Ronddolen in duisternis. 

Wonen in het donker.

En dan gaat er, onverwacht, een lamp aan. Het wordt licht. Het is alsof er een nieuw begin wordt gemaakt dat rijmt op dat allereerste begin: “De aarde was woest en doods, duisternis lag over de oervloed, en over het water zweefde Gods geest. God zei: ‘Laat er licht zijn,’ en er was licht.” Voel je dat Jesaja hier ook bedoelt te zeggen dat God iets totaal nieuws schept? Steeds weer klinkt in de geschiedenis van de mens en in de geschiedenis van de wereld een stem van de Troon die zegt: “Laat er licht zijn.” 

We laten het verhaal van de bijbel veel te vaak beginnen met de zondeval van Genesis 3 maar we moeten het verhaal altijd weer laten beginnen met het licht van Genesis 1 en van Jesaja 9 en van al die andere plaatsen in de Bijbel waar God voor mensen die wonen in het donker steeds weer een nieuw begin maakt door te zeggen: “Laat er licht zijn.” Dat is het evangelie.

4

En daar is nog iets mee verbonden. Want rondom die vier namen die alle vier iets laten zien van wie Jezus is, het Licht voor de wereld – rondom die vier namen wordt gesproken over heerschappij.

“De heerschappij rust op zijn schouders.

Deze namen zal hij dragen: 

Wonderbare raadsman, Sterke God, 

Eeuwige vader, Vredevorst.

Groot is de heerschappij 

en zonder einde de vrede

voor de troon van David 

en voor zijn koninkrijk.”

Zie je wat hier gebeurt? Hier wordt de heerschappij van Jezus gedefinieerd. De manier waarop Jezus regeert en macht uitoefent. Hier zien we wie de Koning is van het koninkrijk. Wij willen, zeggen we dit seizoen, wegwijs worden in Gods koninkrijk. Wij willen leven voor de Koning, oftewel: Pro Rege. En deze Koning regeert met macht en majesteit (dat is zijn heerschappij). Hij doet dat door voor ons te zijn: Wonderbare Raadsman, Sterke God, Eeuwige Vader, Vredevorst. Zó moeten we Jezus kennen. Zó wil Hij welkom worden geheten in ons leven.

5

Laten we proberen te proeven wat het betekent dat Jezus onze Wonderbare Raadsman is. Eigenlijk worden er twee namen gebruikt, twee woorden: Wonderlijk. En: Raadsman. Dus je zou ook kunnen zeggen dat dit twee namen zijn, en dat er dus eigenlijk 5 namen zijn voor Jezus. Maar we houden ze bij elkaar. Wonderbare staat in de bijbel altijd voor iets dat boven de menselijke maat uit gaat. Iets goddelijks. Iets wat je niet zelf kunt organiseren, bedenken of maken. Het duidt op een werkelijkheid die van God komt, uit zijn wijsheid, zijn kracht, zijn aanwezigheid.

Een Raadsman was in de tijd van Jesaja een vertrouweling van de koning; iemand met wijsheid en inzicht; iemand die koers en richting aangaf in tijden van gevaar of onzekerheid; iemand wiens advies beslissend was voor het lot van het volk. Je zou het ook kunnen vergelijken met een wijze mentor, een wijze vriend, een wijze gids – maar dan op koninklijk niveau.

Jesaja 11:2 klinkt hier mee, ook een profetie over de komende messias: 

“De geest van de HEER zal op hem rusten: 

een geest van wijsheid en inzicht, 

een geest van kracht en verstandig beleid, 

een geest van kennis en ontzag voor de HEER.”

Dus als Jesaja zegt dat deze komende Koning een Wonderbare Raadsman zal zijn, dan bedoelt hij: deze Koning is iemand die wijsheid brengt te midden van verwarring; iemand die helderheid geeft waar chaos is; iemand die de weg weet als jij de weg kwijt bent; iemand die jouw hart kent, en ook de donkere plekken die daar zijn, en daarin zijn licht laat schijnen.

Dus als er iets moeilijks speelt in je leven, als je voor een ingewikkelde keuze staat, als je niet goed weet hoe je om moet gaan met een bepaalde situatie, geloof dan dat Jezus je Wonderbare Raadsman wil zijn. Dat Hij er is als je wijsheid zoekt. Dat je in gebed tijd met Hem kunt doorbrengen en dat je tegen Hem kunt zeggen wat er is en dat Hij als je stil wordt en naar Hem probeert te luisteren, je een richting kan wijzen. Dat je begint aan te voelen wat goed is om te doen, en wat niet goed is. Dat is heel persoonlijk.

Maar ook breder: we leven in een tijd van verwarring, en dat geldt niet alleen voor Generatie Z maar voor alle generaties, een tijd met eindeloos veel keuzemogelijkheden, maar ook een tijd die wel getypeerd wordt als een post-waarheid tijdperk, een tijd van nepnieuws, een tijd waarin algoritmes bepalen wat je te zien en te horen krijgt, een gepolariseerde tijd waarin waarheid niet meer een weg is om te gaan maar een wapen om mee te slaan.

Hoe kunnen we in zo’n tijd nu Jezus onze Wonderbare Raadsman laten zijn? Jezus onze Bron van Wijsheid? Krijgt Jezus nog echt de ruimte in ons leven?

6

Ik las deze week in de krant een bericht over een initiatief voor twintigers. Dit was de kop boven het bericht: 

‘Waarom iemand volgen die je onzeker maakt?’ 

Life Rules roept jongeren op hun Instagram op te ruimen”

Life Rules is een initiatief van de EO om jongeren in deze verwarrende tijd te helpen om Jezus weer te vinden en te volgen. En ze merken dat heel veel jongeren zich onzeker voelen bij alles wat naar hen toekomt via Instagram of andere social media. Maar waarom zou je dat allemaal in je leven toelaten? 

Daarom werd afgelopen donderdag de Nationale Ontvolgdag georganiseerd. En dat hield in dat je op Instagram en andere social media ging kijken wie je allemaal volgde en of daar mensen tussen zaten die je eigenlijk vooral onzeker maken en in verwarring brengen en die van alles van je willen. Het idee was: ontvolg die mensen, kijk en luister niet langer naar ze. En schep zo ruimte om te luisteren naar de ene stem die er echt toe doet. De stem van God.

Misschien is deze Eerste Adventszondag voor ons allemaal wel geschikte Ontvolgdag. Dat je nagaat wie er allemaal wat te zeggen krijgen in je leven en of wat ze zeggen ook wel echt helpt en wijs is. En als het om social media gaat: ontvolg ze. Misschien hoef je niet altijd al het nieuws en alle praatprogramma’s te volgen en alle opinieartikelen te lezen en alle discussies mee te maken. Laat dat los, laat het gaan.

Dan komt er ruimte voor wijsheid van boven. Voor de stem van God. Voor Jezus als je Wonderbare Raadsman. En als er zorgen en struggles in je leven zijn, kies er dan voor om te geloven dat alle schatten van wijsheid en kennis verborgen liggen in Christus. En dat Hij je de weg wil wijzen en zo je redder wordt. 

Zullen we daar samen voor bidden?

Heer Jezus Christus, Zoon van God, U bent onze Wonderbare Raadsman. Wij willen heel graag dat uw stem weer centraal komt te staan in ons leven. Dat uw wijsheid ons rumoer overstemt. Dat uw licht in onze verwarring schijnt. Dat wij ons niet langer laten leiden door alle stemmen die iets van ons willen en een mening hebben, maar door uw heldere, wijze en liefdevolle stem die ons de weg wijst.

Wij bidden: geef ons de moed om te ontvolgen wat ons onrust geeft en om ruimte te maken voor wat van U komt. Leer ons luisteren. Leer ons stil worden. Leer ons proeven wat goed is, wat waar is, wat leven geeft.

Heer Jezus, als we voor keuzes staan, wees dan onze wijsheid. Als we onzeker zijn, wees dan onze helderheid. Als we bang zijn, wees dan onze vrede. Als we een weg zoeken, wees dan onze weg.

Kom, Heer Jezus, doordring ons met uw wijsheid, open ons hart elke dag opnieuw voor uw aanwezigheid, en maak ons tot mensen die uw licht ervaren en brengen in deze wereld. Heer, wijs ons uw weg. Amen.

Gesprekvragen

  1. Wat raakt jou persoonlijk in de vier namen van Jezus uit Jesaja 9:5? Welke naam spreekt jou op dit moment het meest aan?
  2. In Jesaja 9 wordt gesproken over “het volk dat in duisternis wandelt.” Waar zie jij vandaag vooral “duisternis” in onze wereld of in je eigen leven?
  3. In de preek wordt gezegd dat God steeds opnieuw zegt: “Laat er licht zijn.” Kun je een moment noemen waarop jij dat licht hebt ervaren?
  4. Hoe ervaar jij de spanning tussen “ruimte” en “richting” in je geloofsleven of in de kerk?
  5. Jezus is onze Wonderbare Raadsman. Wanneer heb jij ervaren dat je Zijn wijsheid nodig had? En hoe probeerde je toen naar Hem te luisteren?
  6. Jesaja 11:2 spreekt over een geest van wijsheid, inzicht en kracht. Welke van deze woorden heb jij momenteel het meest nodig? En waarom?
  7. Waarin merk jij dat de vele stemmen van deze tijd (nieuws, social media, verwachtingen) jouw innerlijke rust of helderheid beïnvloeden?
  8. De preek noemt de “Nationale Ontvolgdag”: accounts op social media loslaten die je onrust geven. Wie of wat zou jij willen “ontvolgen” om meer ruimte te maken voor God in je leven?
  9. De preek zegt dat Jezus’ heerschappij wordt getekend door wijsheid, kracht, geborgenheid en vrede. Hoe zie je die vier elementen terug in je eigen geloofspraktijk?
  10. Wat helpt jou om Jezus daadwerkelijk toe te laten als raadgever? En wat maakt dat soms lastig?

Werkvormen

1. De Ontvolgkaart

Iedereen krijgt een kaartje.

  • Schrijf bovenaan: “Wat ontvolg ik om ruimte te maken voor wijsheid?”
  • Ieder noteert drie “stemmen” die hen ruis, druk of verwarring geven.
  • Schrijf één zin op: “Welke ruimte ontstaat er als ik dit loslaat?”

Neem tijd om dit samen te delen.

2. De Vier-Namen-Visuele Kaart

Leg vier grote vellen neer:

  • Wonderbare Raadsman
  • Sterke God
  • Eeuwige Vader
  • Vredevorst

Laat iedereen rondlopen en per vel één woord of één beeldtekening zetten dat voor hen bij die naam hoort.

Gespreksronde: Wat valt je op? Welke naam roept bij de groep het meest op?

3. Stilte-oefening ‘Luister naar de Raadsman’

  • 1 minuut: adem rustig, aandacht in het hier en nu.
  • 1 minuut: denk aan een concrete vraag of situatie waar jij wijsheid zoekt.
  • 1 minuut: nodig innerlijk de stem van Jezus uit.

Na afloop: wie wil mag delen welk woord, beeld, gevoel of inzicht kort opkwam.